İçerikte Neler Var?

Kurban Bayramı ve Diğer Toplumlarda Kurban Ritüelleri

Kurban’ın sözlük anlamı “yaklaşmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile olan şey” olan kurban, ibadet amacıyla belirtilen zamanda belirtilen şartlarda, usulüne uygun olarak kesilen hayvan demektir.

Dinimizce Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı olmak üzere iki bayramımız vardır. Bayram demek; paylaşmaktır, sevgidir, dostluktur, kardeşliktir, düşmanlığın giderilmesidir, küslüklerin dargınlıkların bitmesidir, dayanışmadır.

Diğer Toplumlarda Kurban

Bütün kültürlerde ve inanışlarda kurban vardır. Gelin kısaca kimlerin nasıl uyguladığına bir göz atalım:

Paganlarda Kurban

Pagan bir bireyin yaşlı bir ineği var ve ineği kesip etinden yararlanmak istiyor. Bu tür kurban etme ritüelleri Paganları bir araya getiriyor, insanlara yaşam döngüsünü hatırlatıyordu. İnsanlar bir gün kesilen canlı gibi tanrıçaya ve tanrılara döneceklerini ve kendi bedenlerinden de diğer canlıların besleneceğini somut olarak görüyordu. (Paganizmde şayet bir hayvan kurban edilecekse öncesinde mutlaka ritüel yapılmalı ve hayvanın eti paylaşılmalıdır.)

Şamanlarda Kurban

Kanlı ve kansız olmak üzere ikiye ayrılan kurban ibadeti, önceleri ruhlar için kesilen/yapılan bu kurbanlar, günümüzde şükran ve kefaret kurbanlarına dönüşmüştür.

Antik Mısır’da Kurban

Hasatlara zarar veren ve kokan domuzlar bile kurban edilir. Masum insanlar Nil Nehri’ne bırakılarak kurban edilir. Masum insan bakire kadın ya da çocuk olabilirken; bekaretin temizlik, saflık ve masumluğu temsil ettiğine inanırlar.

Sümerlerde Kurban

Kesilen kurban ne kadar gençse günahlarının o denli çok temizleneceğime inanılır.

Dinlerde kurban

Bütün dinlerde kurban vardır. Kur’an-ı Kerim’de, Yahudilik ve Hristiyanlıkta da kurban kesmeye dair ayetler vardır.

Yahudilikte Kurban

Arapça Ein El Adha olarak bilinen Kurban Bayramı geleneği Yahudi kültüründe İbranice; Korban olarak bilinir. 3000 yıl önce Mısır esaretinden kurtuluşla başlayıp Allah’ın emri ile çölde yapılan geçici tapınak olan Mişkan’a kadar giden köklü bir gelenektir. Hahamların Süleyman Mabedinde devam eden gelenek, milattan sonra 70 yılında Kudüs’deki 2. Tapınağın Romalılar tarafından yıkılmasıyla Yahudilikteki kurban sunumları son bulur. Günümüzde etleri fakirlere dağıtılan kurbanla günahlarından arındıklarına inanırlar.

Hristiyanlıkta Kurban

Hz. İsa’nın çarmıhta bütün insanlığın günahları için kendisini kurban ettiğine inanan Hristiyanlar; ayin sırasında din adamının ikram ettiği ekmek ve şarabın bu kurbanı temsil ettiğine inandıkları için kurban kesmeye gerek duymazlar.

Müslümanlıkta Kurban

Kurban kesmek dinen zengin sayılan Müslümanlara vaciptir. Zenginlik tanımı da 85 gram altın, 595 gram gümüş veya bunlara mukabil para yahut malı olan kişi demektir.

Adak kurbanı

Bildiğiniz üzere ilk insan ve ilk peygamber olan Hz. Adem’in Habil ve Kabil adında iki oğlu vardır. Kurban ibadeti pek bilinmese de onlarla başlar. Allah’a kurban adamaları insanlık tarihindeki ilk “adak kurbanı” olarak kabul edilir. Peygamberlerle beraber Hz. İbrahim ve oğlu İsmail’e dek devam eder. Onlarla hac ibadetinin bir parçası olur ve yine peygamberler yoluyla son peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV)’e ulaşır. Onun zamanında da hac ibadetinin bir parçası olmak yerine tüm dünya Müslümanlarına sünnet olarak yayılır.

İlk Kurban Bayramı hicretin 2. Yılında kutlandı.

Hz. İbrahim’in, oğlu İsmail’i kurban etmek istediğinde Rabbimizin Cebrail AS. vasıtasıyla koç göndermesiyle evlat kurbanı denen kurban, hac ibadetinin bir parçası olur. Hicretin ikinci yılında Allahu Teala tarafından peygamberimiz (SAV) vasıtasıyla ümmete Kurban Bayramı olarak hediye edilir.

Kurban kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma, sosyal adaletin gerçekleşmesi, zengin cimrilikten ve dünya malına bağımlılıktan kurtulurken fakir sosyal adaletin varlığı, karamsarlık ve düşmanlıktan kurtulmasına, toplumda bir birey olduğunu hissederek Allah’a şükreder. Böylece insanları birbirine yakınlaştırır.

Bu bayram, peygamberimiz (SAV) yad etmek, Allah uğruna canı ve malı feda etmek, sabretmek gibi çok kıymetli anlamlar içerir. İdrakı içinde olabilmemiz nasip olur inşallah.

Dileğim; ömrünüzün bayram coşkusu ve sevinci şeklinde yaşanması, yaşadığınız her günün bayram olmasıdır. Bayram dostluğa, dayanışmaya, yardımlaşmaya ve kardeşliğe vesile olsun. Barış, huzur, sağlık, hoşgörü bizimle olsun. Dargınlık, düşmanlık, kin, ihanet, acı ve savaşlar bitsin.

Bu duygu ve düşüncelerle Kurban Bayramınızı en içten dileklerimle kutlarım.

Ömür Kahraman 09.07.2022