Ukrayna Rusya savaşının bize etkileri: Hammadde, gıda ve turizm

Bu yaşananlar soğuk savaşın başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Bu durumun Türkiye’yi sadece siyaseten değil ekonomik açıdan da çok olumsuz etkileyeceği kaçınılmazdır. Rusya ve Ukrayna’nın ekonomik olarak Türkiye’nin önemli ortakları olduğunu için etkileri de yüksek olacaktır. Özellikle hammadde, yaş meyve sebze, hububat ile gıda ve turizm sektöründe etkisi kaçınılmaz.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre 2021’de Türkiye’nin ihracatında Rusya 5 milyar 800 milyon dolarlık pay ile 10’uncu sırada bulunurken Ukrayna ise 2 milyar 900 bin dolarla 20’inci sırada yer aldı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre 2021’de Türkiye’nin ithalatta Rusya 29 milyar dolarla ikinci, Ukrayna ise 4 milyar 500 milyon dolarla 12’inci sırada. Toplam dış ticaret hacmi ise Rusya ile 34 milyar 700 milyon dolar iken Ukrayna ile 7 milyar 400 milyon dolara denk geliyor.

Savaş, ihracatçının hammaddeye ulaşmasında yaşayacağı sorunlar ve özellikle enerjide yaşanabilecek kısıtlamalar nedeniyle ihracatçının maliyetini artırabilir ve fiyat avantajımızı kaybettirebilir.

Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu doğalgazın % 30’unu 2021’de Rusya’dan gerçekleştirdi.

Rusya’ya yapılan ihracatın 1 milyar 14 milyon dolarını yaş meyve ve sebze ihracatı oluşturdu. Çiftçilerimiz ciddi sıkıntılar yaşayacak gibi duruyor.

Çocukluğumuzdaki tarım ülkesi Türkiye’nin tarım ithalatında özellikle buğday, arpa, darı, çavdar, mısır, un gibi ürünlerin bulunduğu hububat ilk sıralarda yer alıyor. Son 5 yılda 1.4 milyar dolardan 4.1 milyar dolara yükselen hububat ithalatı ile açıkça görülmektedir.

TÜİK verilerine göre Türkiye tükettiği buğdayın % 89’unu iç üretim ile karşılayabiliyorken kalanı ithal ediliyor. Bu temel gıda maddemiz olan buğday ithalatında Ukrayna ve Rusya’nın toplam payı geçen yıl % 80’i aştı. Dolayısıyla Türkiye’de, başta buğday olmak üzere tahıl fiyatlarında artış olması ön görülüyor.

Ekonomik olarak en çok etkilenebilecek bir diğer sektör de turizm olacaktır. Gerek paramızın döviz karşısında değer kaybetmesi gerekse Covid sürecini iyi yönetmiş olmamızla bu yıl turizmde beklentimiz 2019’dan yüksek olacağı yönündeydi. 2022 yılında 45 milyon turist beklentimiz vardı. Rusya Federasyonu’ndan 7 milyon, Ukrayna’da 3 milyon toplam 10 milyon turist gelmesini öngörmüştük. Rusya’nın Türkiye’ye karşı alacağı en kolay yaptırımın turizm alanında olacağı da şüphesizdir. Bu savaşla turizmde öngörülen zarar yaklaşık 10 milyon turist ve 10 milyar dolar civarındadır.

Özellikle Antalya bölgesinde en çok gelen turist Rus, Ukraynalı, Alman ve İngiliz olduğunu göz önüne alırsak turizmde durumun vahametini anlayabiliriz. TÜİK’e göre 2019’da Rusya ve Ukrayna’dan gelen ziyaretçi sayısı 8,5 milyondur. Bu rakam Türkiye’ye gelen toplam ziyaretçilerin % 19’u demektir. Türkiye’ye gelen toplam yabancı turistlerin 2020’de % 24,6’sı ve 2021’de %27,3’ünü oluşturur.

Havacılık olarak bakacak olursak Türkiye’den Ukrayna’ya haftalık 110 uçuş gerçekleştiriliyordu. Ayrıca, Ukrayna hava sahası transit geçiş olarak kullanılır. Ukrayna hava sahasını kapatılmasının yeni rotada ilave yakıt masrafı yaratacağı da başka bir gerçektir. Dolayısı ile havacılık sektörü de olumsuz etkilenecektir.

Bölgeye barışın tez zamanda gelmesini dilerim. Zira, savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz. Atamızın dediği gibi “Yurtta sulh cihanda sulh” hepimizin hayrına olacaktır.