Çok Gezen Mi Çok Okuyan Mı?

Herkesin cevabı farklı olabilir ama itiraf etmeliyim ki işim dolayısıyla son 20 yılda yüze yakın ülke gezdim ve olumlu sonuçlanan birçok işimi bu seyahatlerde elde ettiğim ilişkilere ve tecrübeye borçluyum.

Geçen hafta perşembe günü sevgili kardeşim/ortağım Bülent ile başladığımız ve bu gece sonuçlanan 6 ülke – 5.000 km yol – onlarca ziyaret, toplantı ve yüzlerce insan/dost ile münasebetten geriye kalanları ve sizlerle paylaşabileceklerimi şu başlıklarla aktarmak isterim…

1. Dünya topyekûn enflasyon ile mücadele ediyor. Hayat pahalılığı tüm ülkelerin ortak sorunu haline gelmiş durumda ve kolay kolay da çözülecek gibi durmuyor.

2. Balkanlar’da hareketlenme var. Bosna, Kosova ve Dedeağaç’a dikkat!

3. Eğitim ile öğretimin birbirinden iki farklı kavram olduğunu en iyi görebileceğiniz coğrafya Balkan ülkeleri. Osmanlı’nın eşsiz adaleti ve kültürü ile yüzyıllarca barış içerisinde yaşamış ve sosyalizmin acımasız disiplini ile büyümüş neslin torunları, hala genlerinde aldıkları eğitimi hayatlarında uyguluyorlar. Köyler tertemiz. Yeterince paraları yok belki ama temizlikten ve düzenden taviz vermiyorlar. İş ahlakları üst düzeyde. İstisnasız spor yapıyorlar. Sanat ve kültür hala genlerinde aktif durumda. Bizden farklı yanları sadece pratik olmamaları.

4. Sırbistan’da kırsalın desteğini arkasına alan Başkan Vucic yükselişte. Yabancı yatırımcı daha fazla gelmeye başlamış.

5. Sırbistan da tarımda çalışacak insan bulma sıkıntısı var. Afganistan ve Özbekistan’dan gelen mevsimlik işçiler çalışıyor.

6. Bu yıl tarım ürünlerinde üretim miktarları biraz düşük olsa da talebin yüksek olması ve daha fazla kar etme düşüncesi içerisindeki spekülatörler yüzünden fiyatlar yüksek seyrediyor.

7. Bulgaristan hala yatırım yapmak İçin İdeal bir coğrafya ama çalışacak insan sıkıntısı var.

8. Sırbistan’ın Vojvodina bölgesi müthiş gelişiyor. Önümüzdeki 5 yılda Doğu Avrupa’nın otomotiv ve yazılım Arge merkezi olabilir. Yatırım yapmak için en ideal yerlerden biri. Zaten tarla tarımı için Doğu Avrupa’nın en uygun yeri.

9. Türkiye’nin 1/6 i tarım toprağına sahip Sırbistan’ın geçen yılki tek üründe (ahududu) İhracatı 450 milyon dolar!!! Boşuna bağırmıyoruz yıllardır!!!

10. Ahududu yetiştirmek için ilgi duymak yeterli değil. Ciddi bir altyapıya sahip olmak gerekir. Bu altyapı üç saç ayağından müteşekkil: özel sektör + devlet + çiftçi. Biz de insan var, toprak var, hava var, su var ama bunu örgütleyip sürdürebilir şekilde yönetecek bir yapı yok. Bu yapıyı yönetecek insanlar da maalesef görmezden geliniyor. Bunu politika haline getirip mükemmel yöneten ülke de Sırbistan ve Kosova.

11. Kosova maalesef tam bir çelişkiler ülkesi. Umarım yeni nesil ile birlikte bir kimlik bunalımı yaşanmaz. Ülkeyi ayakta tutan diaspora ve uzaklardan gelen yardımlar. Her yer lüks araba ve evlerle dolu ama arka caddelerde yol yok. Ahududu ile ilgili yaptıkları çalışmalar takdire şayan!

12. Denize kıyısı olmayan Sırbistan’ın kendi içerisinde oluşturduğu alternatif dağ turizmi ilgi çekici nitelikte.

13. Karadağ tam bir arayışta. Tarım ve İnşaat için müthiş Fırsatlar var. Türkiye ile arasındaki serbest ticaret anlaşması bizim için büyük avantaj

14. Makedonya da istikrarsızlık devam ediyor. Ekonomik alanda ciddi problemler var.

15. Ve Yunanistan… Turizme bakış açıları beni her zaman hayran bırakmıştır. Belki de tarihin en iyi turizm sezonunu yaşıyorlar. Beldelerde esnaf çok memnun. Zira her şey dahil gibi saçma sapan bir sistem ile değil herkesin kazanacağı ve şehrin tümüyle faydalanacağı bir sitem uyguladıkları, turiste yolunacak kaz değil tekrar gelmesi için memnun edilecek insan muamelesi yaptıkları için bizden maalesef daha fazla kazanıyorlar. Bizde de rakamlar çok yüksek seyrediyor ama gelir tablolarımız farklı maalesef. Ve üzülerek söylemeliyim ki Euro çok pahalı olmasına rağmen Yunanistan çok ucuz bir ülke! Tatlılar da ikram…

Murat Bayizit- 07/08/2022– İpsala Sınır Kapısı