İçerikte Neler Var?

Yaşlanmanın Ekonomik Etkileri ve 2024 Fırsatları

Tüm dünyada çocuk bakımı ve yaşlı bakımına yönelik talepler arttıkça bakım ekonomisi de hızlı büyüme göstermektedir. Dolayısıyla bakım ekonomisi önümüzdeki yıllarda çok sayıda istihdam yaratacaktır. Bununla birlikte, dünya genelinde bakım işi, yardımların ve korumaların yetersizliği, düşük ücretler veya tazminatsızlıklar ile bakıma muhtaç kişiler fiziksel, zihinsel ve çeşitli amaçlara yönelik istismara maruz kalmaktadır.

Bakıma yönelik yeni çözümlerin iki cephede gerekli olduğu; küresel ve ulusal bakım politikaları ve hizmetlerinin niteliği, sunumu ile bakım işinin şart ve koşullarının geliştirilmesine tüm dünyanın ivedilikle ihtiyacı olduğu açıktır.

WHO, Dünya Sağlık Örgütünün açıkladığı en büyük sorulardan bir tanesi yaşlanmanın hızla artışı ve yaşlılığın doğurduğu sorunlar ile mücadelede; bakım ihtiyaçlarına ülkelerin yeterince yatırım yapmamış veya yapamamış olmasından dolayı çözüm üretememiş olmasıdır. Ekonomisi gelişmiş ülkelerde bakım ihtiyacını karşılayacak bakım ekonomisinin yetersiz kalmasında en büyük sorun ise bakım hizmetini sunacak genç iş gücünün yetersizliği ve hizmet üretiminde pahalı hizmet sunumlarından faydalanımın azalması ile kurumsal bakım kapasitesindeki ve sağlığa erişimdeki yetersizlik dikkat çekicidir.

Türkiye turizm ülkesidir ve aynı anda 4 mevsim yaşanabilmektedir. Türkiye dünyanın en genç nüfusuna sahiptir ve Türkiye yine dünyanın en zengin kültür mirasına sahip muhteşem Anadolu coğrafyasına sahip olması itibarıyla binlerce turizm tesisi senenin 5-6 ayını kapatmak zorunda kalmaktadır. Çünkü sürdürülebilir turizm konusunda da turizmin aktörleri maalesef yeniliklere açık olmamakla birlikte tatil ülkesi dışına çıkmak konusunda inisiyatifleri maalesef almamaktadırlar. Ülkemize bölgemizdeki 100 üzerindeki ülkeden tek uçuş ile, 90’ı aşkın ülkeden ise vizesiz olarak gelmek mümkündür. Ayrıca Türkiye’nin çeşitli ülkeler ile ticaret ve sağlık anlaşmaları vardır, 41 ülkede bulunan büyükelçiliklerimizin diplomatik ilişkilerde rol geliştirmesi de mümkün olabileceği gibi ülkeler ile var olan ikili anlaşma kapsamları da istişare ile geliştirilmeye açıktır.

Dünyada bakım ihtiyacının hızla artması ve bakım ekonomilerindeki pahalı hizmet sunumlarındaki astronomik pahalılıkların oluşturduğu erişim sorunları nedeniyle ülkelerdeki yerel yönetimler, sigortalar, sandıklar veya konu ile ilişkili diğer otoriteler; sağlık ve bakım hizmetinin paket haline getirildiği, daha ekonomik bedellerle vatandaşlarını bakım için çeşitli ülkelere sevk etmektedirler. Örneğin Norveç vatandaşlarının İspanya veya Maldivler’e, Amerika vatandaşlarının Kosta Rika ve Panama’ya, Almanya vatandaşlarının Polonya ve Macaristan’a gönderilmesi gibi.

Türkiye yaşlı bakımına uygun turizmdeki atıl bina yatırımları ve genç iş gücü kapasitesi, çeşitli fakültelerde yetiştirilen genç bakım elemanları, sağlığa erişilebilirlik, doğa, iklim, kültür, gezi ve sosyal imkânları ile yaşlıların bakımı ve aktif yaşamlarının sürdürülmesinde ideal bir yaşam ülkesi imkânı sunmaktadır.

Sanayi ve endüstri ile GSMH kazanımları yüksek ülkelerin yerel yönetimleri (belediyeler), sigorta kuruluşları (bakım sigortası sunan kuruluşlar) sandıklar (emeklilikte ihtiyaçları karşılayan kuruluşlar), özel sigortalar (ek bakım sigortası sunan kuruluşlar) ve Sağlık Bakanlığı (çeşitli sağlık sorunu yaşayan yaşlıların sağlık ve bakım ihtiyaçları için başka bir ülkedeki anlaşmalı kuruluşlara süreli gönderilmesini sağlayanlar) gibi kuruluşlar Türkiye’nin bu kapasitesini vatandaşları için mutlu, aktif, ekonomik, erişilebilir hizmetlere dönüştürülebilir.

Açıklanan hususlarda Türkiye bu kapasitesini hangi ülkelere nasıl sunabilir? Diğer bir soru olarak ihtiyaç sahibi ülkeler Türkiye’nin bu kapasitesinden nasıl yararlanabilir? Bu iki soruya yönelik olarak kimler neler yapmalıdır? Diğer bir husus olarak ise Türkiye’deki genç iş gücünün ilgili ülkelerde bakım elemanı olarak çalışmasına yönelik kurumsal iş birlikleri tasarımları (Örneğin Almanya veya Belçika’daki bakım elemanı ihtiyacı için Türkiye de ön işe alım, eğitim, masraflarının karşılanması, sınav ile kesin işe alım ve iş gücü transferi gibi) için yapılması gerekenlerde bu çerçevede irdelenebilir (İnsanları Türkiye’ye taşımak radikal çözüm, ancak taşınmak istemeyenler içinde onlara hizmeti sunma imkânı yaratılmış olur).

Diğer açıdan dünyada yaşayan 10 milyon civarında Türk vatandaşımız var ve bu vatandaşlarımız içerisinde emekli yaş grubunda olanlar genellikle dil bilmedikleri için bulundukları ülkelerdeki evde bakım veya kurumsal bakım hizmetlerine uygum sağlayamamakta ve hizmet alamamaktadırlar. Ayrıca bu iki husussu karşılayabiliyor olsalar da geleneksel kültür yapımızın ihtiyaçlarını bulamadıkları içinde kurumsal bakımdan uzak kalmaktadırlar.

Özellikle başta Almanya olmak üzere en çok Türk vatandaşlarımızın yaşadıkları ülkelerde yaşlı bakımı hizmetlerinin kurumsal veya evde hizmet modellemeleri ile geliştirilmesi son derece önemlidir. Devletimizin ve diplomasimizin bu konularda roller geliştirmeleri ülkemiz ve vatandaşlarımız adına memnuniyet verici olacaktır.

Uzm. Dr. Sinan İBİŞ

Dr. Sinan İbis

1963 yılında doğmuş, ilköğretim ve lise eğitimini Trabzon’da yapmış, Karadeniz Bölgesi liseler arası fizik yarışmasında TBTAK birinciliği almış ve Ankara Tıp Fakültesini 1988 yılında bitirmiştir. Türkiye’de çeşitli hastanelerde hekimlik, Başbakanlıkta tabiplik görevleri yürütmüştür ve Ankara Numune Hastanesinde radyoloji uzmanlık eğitimini tamamlamıştır.
Kurduğu şirketleri ile özel sektörde ise kozmetoloji, medikal estetik, medikal cihazlar, sosyal dezavantajlı bireylerden özellikle yaşlılar için değer yaratan çözümler ve yenilikçi teknolojilerin ithalatçısıdır. Ayrıca şirketlerinden biri ile ulusal ve uluslararası çeşitli sektörlere fikir ve stratejiler üretmektedir. Diğer bir şirket Flavius Antiaging Kliniği ile ise kozmetoloji, estetik alanlarında yeni cilt ve beden geliştirme konseptleri geliştirmekte, bu hizmetlerden elde edilen deneyimleri hekimlere kazandırmakta ve bu hizmetlerden insanların yararlanması içinde klinik hizmetler sunmaktadır.
Danışmanlık şirketi ile birçok sektöre stratejik planlama, gelişim ve değişim konularında rehberlik etmektedir. Çeşitli Bakanlıklardaki komisyonlarda görev almakta ve ülkemizin geleceğine yönelik konulara karşılıksız olarak danışmanlık desteği vermektedir. Türkiye de yenilikçi ekonomi alanların oluşturulması ve geliştirilmesi için arama çalıştayları, komisyonlar, işbirlikleri ve sektör alanları oluşturmak üzere de çalışmalar yürütmektedir. Küresel Samsung, Microsoft, PricewaterhouseCoopers şirketlerinin Türkiye kamusal ve kurumsal çözüm ortaklığını yürütmüştür.
Şirketleri içerisindeki arge departmanı ile yaşlılar ve engelliler için bilgi ve yaşam destek teknolojileri, medikal atıkların yok edilmesi gibi birçok alanda daha yeni teknolojiler ile çözümler geliştirmektedir. Ayrıca 19 yıldır yürüttüğü medya çalışmaları ile ulusal televizyonlarda yayınlanan Güzel Hayat isimli haftalık TV programının ve nitelikli turizm ile sosyal konularda da belgesel filmlerin yapımcısıdır. Birçok dergide ve bloglar da ise yaşam, teknoloji, inovasyon, çevre, sağlık, nitelikli turizm, yaşam ekonomisi, sosyal sorumluluk gibi alanlarda köşe yazıları yazmaktadır.
Başkanlığını yürüttüğü Medikal Turizm Derneği ile; yaşlı turizminin ve ekonomisinin ülkemizde gelişmesi içinde geleneksel hale gelmiş Uluslararası 3.Yaş Baharı Turizmi ve Dinamikleri Kongre‘nin organizatörüdür. Medikal Turizm Derneği ile; tıp turizmi, engelli turizmi, yaşlı turizmi, alternatif turizm, nitelikli turizm ve obezite ile mücadele, organ bağışı, gençlerde girişimcilik, tarımsal inovasyon alanlarında birçok danışmanlık projeleri yürütmüştür ve yürütmeye de devam etmektedir.