Paris’te Ne Gördüm? SIAL Gıda Fuarı

SIAL; Dünya’nın en büyük ilk üç gıda fuarından birisidir ve her iki yılda bir Paris’te düzenlenir. Pandemi sebebiyle 2019 dan sonra ara verilen fuar, bu hafta sonu tekrar kapılarını açtı. Son 20 yıldır aralıksız takip ettiğim SIAL ile ilgili izlenimlerim şunlar;

1. Almanya fuar organizasyonunda Fransa’ya göre daha başarılı ve organizasyon açısından Almanya’da düzenlenen ANUGA gıda fuarı SIAL e göre daha etkili duruyor. Anuga’da tüm dünyayı görmek mümkün. Sial de ise Avrupa ve Mena bölgesi daha ağırlıklı göze çarpıyor. Konsept olarak ise ANUGA biraz daha perakende ağırlıklı olmakla birlikte SIAL endüstriyel konsepti ile bir tık daha önde.
2. Yaklaşık 6.000 katılımcının olduğu fuara 150.000 ziyaretçi bekleniyor. Türkiye ise her zamankinden daha iştahlı zira 400 e yakın milli katılım ve birçok da bağımsız katılımcı mevcut.
3. Gıda dünyası, artan üretim maliyetlerini, yükselen enflasyonu, iklime bağlı verim azalışını , kontrolden çıkan bitmiş ürün fiyatlarını konuşuyor. Piyasaların sakinleşmesi için de 2024 yazını işaret ediyorlar.
4. Birçok üründe (domates ürünleri başta) spekülatif hareketlenme önümüzdeki yıllarda plansız ekilişlere ve netice olarak da örümcek ağı teorisinin devamına sebep olacak gibi duruyor.
5. Meyve satışları azalıyor, sebze satışları artıyor. Buna bağlı olarak da üretim ve yatırım da artıyor.
6. Daha az şekerli, vegan, bitkisel protein bazlı ürünler ve fonksiyonel gıdalar her zamanki cazibesini koruyor ve raflarda daha fazla yer kaplıyor.

7. Aklımda kalan en güzel ürün dondurulmuş salatalar. Muazzam karışımlar, harika teknoloji ve doyumsuz lezzetler… Tek kelime ile muhteşem !..
8. Sebze içerikli kaplamalar çok revaçta. Şimdi de kaplamalar da sebzeden. Hem de hava ile kızartılmış. Hafif, besleyici ve farklı…
9. Önümüzdeki 1 yılın en kritik ürünü soğan ve patates gibi duruyor. Domates ürünleri tarihin en yüksek seviyelerini yaşıyor.
10. Türk firmaları çok iştahlı. Herkes ihracat yapmak istiyor. Ancak bu durum beraberinde negatif rekabeti ve karsızlığı da getiriyor.
11. Enflasyon ortamında fiyat vermek en zor iş. Sattığını yerine koyamamak en büyük endişe. Bu da sonuç olarak vadeli satışların yerini peşin ödemenin almasına sebep oluyor.

12. Hala fasoncu hala etnik tedarikçiyiz. Fon oluşturup dünya markalarını satın almak doğru bir yaklaşım ama yükselen kurlar bu planları biraz bozdu. Buna rağmen uygulanabilir bir proje gibi duruyor.
13. Türk firmalarına verilen stand büyüklükleri ve lokasyonlar oldukça yerinde. Bu kurlara rağmen Türk firmalarının her zamankinden daha fazla olan ilgisi takdire şayan. Devletin destekleri firmaları teşvik ediyor. Genel olarak ihracatçılar şu ana kadar yapılan satışlardan memnun.
14. Navlun fiyatları geriye geliyor. Kurun yükselmesi beklentisi var ve belki bu sayede son 3 ayda yitirilen rekabette tekrar avantajlı duruma gelebiliriz düşüncesi hakim.
15. Amerika pazarında özellikle donmuş tarafta bir azalma var. Tarife dışı engellemeler gelebilir.
16. Berry piyasaları durgun. Fiyatlar düştü ama belli bir seviyede kaldı. Sırbistan’da malını satıp nakite dönmek isteyen firmalar zararına satış yapıyor.
17. Ukrayna savaşa rağmen ticaretine devam ediyor ve Polonya üzerinden mal sevkiyatına devam ediyor.
18. Az da olsa Rus satınalmacılara rastlamak mümkün. Ambargo sebebiyle Avrupa’dan mal alamayan Ruslar daha ziyade Çin, Sırbistan, Mısır ve Türkiye’den tedarik yapıyor.
19. Artan enerji fiyatları gıdaların muhafazası ile ilgili olarak farklı prosesleri daha çok öne çıkarıyor. Aseptic dolum ürünlerin talebinde artış var.
20. Tarım emtia fiyatlarında her ne kadar bir gevşeme olsa da proses maliyetlerinin çok yüksek olması bitmiş ürün fiyatlarını geriye getirmiyor.
21. Avrupa’nın shengen vize uygulaması ihracatçılarımız için bir kabusa dönüştü. Konunun çok ciddi ele alınıp çözülmesi şart oldu.
22. Paris’te ortalama lüx bir restoranda 3 kişilik bir akşam yemeğine yaklaşık 120-130 Euro ödüyorsunuz. Avrupa’nın en yüksek enflasyon oranlarına ulaştığı bugünlerde Paris’te kişi başı restoran harcama bedelinin İstanbul ile aşağı yukarı aynı olması biraz şaşırtıcı.
23. Son olarak, Avrupa’da endişeli bir kış beklentisi var. Paris’te geceleri gördüğüm uzun benzin kuyrukları çok düşündürücü.

Bir öneri: İhracatçılar Birlikleri ve Odalar/ Borsalar milli katılım ile stand açan firmaların standlar da görevlendireceği personeline ‘’ihracatın psikolojisi’’ konulu eğitimi zorunlu vermesi lazım. Firma sahiplerinin de alması zorunlu olması gereken bu eğitimi tek elden ve kapsamlı olarak hazırlanmış bir müfredat çerçevesinde vermek gerekir. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası olarak tamamladığımız ‘’Genç Ticaret Elçileri’’ AB Erasmus+ projemiz ile bu müfredatı hazırlamış durumdayız. 17 Ekim de (bugün) online hizmete sunacağımız bu eğitim modüllerinin tanıtımını yapacağız. İlgilenen herkesi bu müfredattan faydalanmaya davet ediyorum. (www.youngtraders.org)

Dr. Murat Bayizit