Tasarım Nedir? Tasarım Yönetilebilir Mi?

Tasarım kelimesi, medya araçları tarafından, özgün biçim, mobilya, lamba ya da moda için kullanılma eğilimindedir. Oysa tasarım kelimesi birçok tanımı yapılmış bir fiildir, sıfat değildir. Yaşama, biçim ve düzen getiren faaliyetlerin tümüdür. Bu yazımda tasarım ve tasarım yönetimi kavramları hakkında bilgilendirme yapmak amacıyla yola çıktım.

“Tüm insanlar tasarımcıdır. Neredeyse her zaman, tüm yaptığımız tasarımdır. Çünkü tasarım, tüm insanî faaliyetlere temel teşkil eder.”

Victor Papanek

Bir amaç, plan ve hedef adına, yaratım süreci esnasında, çizim, model, eskiz, prototip gibi tekniklerin kullanıldığı, yeni biçimler, semboller ve sistemleri yaratmak faaliyetidir. Tasarım süreçleri yani hizmetler ve sistemler tasarlarlamak yaratıcı bir faaliyettir. Bu nedenle tasarım; yenilikçi teknolojilerden, kültürel ve ekonomik değişimlerden etkilenir. Tasarım faaliyetleri içerisinde; ürünler, hizmetler, çizimler, iç mekan, moda, mimari ve dijital sistemlerin yer aldığı geniş yelpazesi olan bir meslekler topluluğudur.

”İyi tasarım nedir?” sorusunu Alman tasarımcı Dieter Rams’ a göre tarif edersek, 10 temel prensip günümüzde hâlâ geçerliliğini korumaktadır:

1. Yenilikçidir.
2. Kullanışlıdır.
3. Estetiktir.
4. Ürünü anlamanıza yardımcı olur.
5. Fazla öne çıkmaz.
6. Dürüsttür
7. Dayanıklıdır.
8. Son detayına kadar uyumludur.
9. Çevrecidir.
10. Mümkün olduğunca az tasarımdır

Tasarım Yönetimi nedir?

Farklı tasarım kollarının bir arada ve dil birliği içerisinde çalışmasını sağlamak için yapılan aktiviteler bütünüdür. Tasarım yönetimi, yaratıcı bir süreci kontrol etmek, bir yaratıcılık kültürünü desteklemek ve tasarım için bir yapı ve organizasyon oluşturmak için proje yönetimi, tasarım, strateji ve tedarik zinciri tekniklerini kullanan bir çalışma alanıdır. Bu sebeple çok temel alanlarda görev tanımları vardır.

1. Küresel ahlak barındırması ve sürdürülebilir olması
2. Sosyal ahlak barındırması yani tüm insan toplumuna fayda ve özgürlük sağlaması
3. Estetik kaygı barındırması ve anlamlı biçimler yaratması
4. Yapısal, örgütsel, fonksiyonel ve anlamlı ekonomik ilişkiler hedeflemesi.

Bu konuyu bir örnek ile açıklamamız gerekirse şöyle düşünebiliriz:

Yeni satış mağazası açılışı ile piyasaya çıkacak olan bir mobilya markası için yararlanılacak tasarım alanları; iç mekan tasarımı, kurumsal kimlik, endüstri ürünleri tasarımı, dijital medya tasarımları ile bunların yanında e-ticaret, reklam ve pazarlama etkinlikleridir.

Bu alanların görsel kimliğinin koordineli çalışmasını, dil bütünlüğü yakalaması, son kullanıcıya doğru algı ile ulaşmasını tasarım yöneticisi sağlar. Bu, yönetimsel olduğu kadar, görsel öğelerin ve sistemlerin birlikte nasıl çalışacağı prensibi ile ilgilidir. Yaratıcı süreçlerin birbirleri ile koordineli olarak çalışması ve sonucun şirket ekonomisine fayda sağlaması öngörüsü ile çalışılır. Buna bütünsel tasarım anlayışı da diyebiliriz.

İş stratejisi doğru şekilde ortaya konulmuş bir markanın, tasarım ile olan köprüsünü tasarım yöneticisi kurar. Tasarım nasıl bilim ve sanat arasında köprü kuruyor ise, iş stratejisini görselleştiren ve yaratıcı ekonomiye katacağı değeri, yenilikçi fikirleri dahil eden de tasarım yönetim faaliyetidir.

Türkiye’de yeni olan bu kavram sayesinde markalar, içinde bulundukları hastalıklardan arınabilir ve daha sağlıklı nefes alabilirler. Maalesef taklit ve fasona rağbet gösteren markalar yıllar içinde eskiyip yok olmaya mahkûmdurlar. Marka, kendi alanında yenilikleri sürekli takip etmek ve zamanın ruhunu yakalamak zorundadır. Bu alanda yapılacak çalışma ve yatırımlar, ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacaktır. Dolayısıyla tasarım, harcama olarak değil, yatırım olarak görülmeli ve o şekilde değerlendirilmelidir.