Dijital Dönüşüm Meslekleri Nasıl Değiştiriyor?

Ülkemizde insan kaynakları alanında çalışan çok sayıda kıymetli bilim insanları ve profesyoneller var. Bu nedenle haddimi bilerek kısa bir durum tespiti yapıp birey olarak bizlerin neler yapabileceği hakkında görüşlerimi paylaşacağım.

Yazıyı hazırlarken baz aldığım iki rapor var. WEF 2020 Future of Jobs, Acatech 2020 Kompetenzen für Industrie 4.0. Sertaç Doğanay Bey sağ olsun WEF raporunun önemli kısımlarını Türkçeleştirerek yayınlamış. Oradan da faydalandım. Çok teşekkür ederim. Umarım benim de bir yerlerde birilerine faydam olur.  

Peki Dijital Dönüşüm Meslekleri Nasıl Değiştiriyor?

WEF raporuna göre meslekler dijital teknoloji temelli bir değişim/dönüşüm sürecindeler. Hemen tüm klasik meslek gruplarından bulut teknolojisi tarafına doğru bir iş gücü akışı öngörülüyor. Makine mühendisliğini bırakıp kod yazan arkadaşlarımın sayısının artması sanırım bu yüzden. Görsel biraz karmaşık olsa da değişimden en çok etkilenen alanın mühendislik olduğunu görebiliyoruz. Diğer alanlarda bilgi teknolojileri temelli olmaya doğru gidiyorlar. Bunun yanı sıra insan kaynakları kavramı, insanlar ve kültür olarak dönüşüme uğruyor. Çünkü insan kaynağı kavramı da dönüşüyor. Arzulanan, görevini yapan otuz yıl boyunca aynı görevi yerine getiren model değil.

Şirketlerin kültürel dönüşümleri yeni iş yapış yöntemlerinin hayata geçirilebilmesi için en önemli nokta. Bu dönüşümün insan kaynakları tarafından yönlendirilmesi bekleniyor. Peter Drucker’ın ünlü sözünü hatırlatalım; Kültür stratejiyi kahvaltı niyetine yer. Aynı kültür, bilgi tabanlı iş yapma yöntemlerini de ara öğün olarak menüye katar. Burada değişim yönetiminin öneminin altını çizmek gerekiyor.

Benim için ilgi çekici olan nokta 2025 yılına kadar en çok ihtiyaç duyulacak becerilerin listesi oldu. Aşağıda görebileceğiniz listeye benzer özellikler Acatech’in raporunda çok detaylı olarak açıklanıyor. Büyük işletme-Orta ve Küçük Ölçekli işletme ihtiyaçları ayrı olarak detaylandırılıyor.

2025 Yılına Kadar En Çok İhtiyaç Duyulacak Beceriler

Şirkete özgü yetkinliklerin ve çalışan becerilerinin sistemleştirilmesi

Burada şu noktaya da değinmekte fayda var. Dönüşüm, gelişmiş ülkelerde daha hızlı ilerlemekte ve iş tanımları gelişmiş ülkelerdeki görevlere göre yapılmakta. Bu tanımlara uyan, yabancı dil bilen, biraz tecrübeli nitelikli iş gücü de doğal olarak bu ülkeler tarafından rağbet görmekte. Şu anda kimsenin elinde yeterli sayıda yetkin insan gücü yok.

Bir yandan yetiştirmek öte yandan da yetişmiş olanı transfer etmek gerekiyor. Gelişmekte olan ülkelerin yetişmiş insanlarını ülkelerinde tutmanın yollarını geliştirmeleri gerekiyor. Mevcut durum birey olarak kendimize yatırım yaparak mevcut kariyerimizden, eğitimimizden farklı olarak raporların göstermekte olduğu alanlarda yeni ufuklara açılma fırsatı veriyor. Tabi fırsatların olduğu yerde tehditlerde mevcut. Değişemezsek ve gelişemezsek neler olabileceğini tahmin etmek güç değil.

Veri değerlendirme ve analizi, süreç yönetimi ve artan süreç bilgi birikiminin yanı sıra disiplinler arası düşünme ve hareket etme alanları, şirketler tarafından Endüstri 4.0 için personel kalifikasyonunun merkezi unsurları olarak kabul ediliyorlar. Ayrıca, dördüncü sanayi devriminin uygulanmasıyla, her şeyden önce geniş tabanlı bilgi olarak, IT becerilerine büyük önem veriliyor. Büyük şirketler teknoloji ve veri odaklı konulara odaklanırken, küçük ve orta ölçekli şirketler süreç ve müşteri odaklı olduğu kadar altyapı ve organizasyonla ilgili yetkinlik alanlarına da vurgu yapıyorlar. Çünkü herkesin önceliği farklı.

Dijital Dönüşüm Meslekleri Değiştiriyor: Birey Olarak Bizler Neler Yapabiliriz?

İlk yazımda en azından bilgiye ve teknolojiye ulaşabilen küçük azınlığımızın tek bir medeniyet olma yolunda ilerlediğinden bahsetmiştim. Hariri’nin Sapiens kitabında tek medeniyet kavramını çok iyi açıklıyor. Dördüncü sanayi devriminin bu süreci hızlandırdığını düşünüyorum. Değişim daha hızlı ve daha şiddetli olma yolunda ilerliyor. Birey olarak bu gelişime ne oranda katılım gösterebilirsek o oranda gelişebileceğiz. Bunun için de on yıllarımız yok.

İnternet ve özgür bilgi paylaşımlarından en yüksek oranda faydalanmalıyız. En azından İngilizceyi mesleğimizi yapabilecek seviyede bilmek zorundayız. Üzülerek Türkçe dilinde kaynak sayısının çok az olduğunu görüyorum. Opinyu burada bizlere bilgi paylaşımı için bir platform sunuyor. Ne kadar çok Türkçe bilgi olursa o kadar çok arkadaşımız faydalanabilir. Elde ettiğimiz bilgilerle de bireysel yol haritamızı oluşturmalıyız. Kendi hayatlarımızı kazanırken bireysel gelişimimize devam etmek zorundayız. Bugün iyi ve başarılı olmak bu kadar hızlı değişen bir dünyada artık yeterli değil.

Özgür Demirtaş’ın “yerel olmak istiyorsanız global olmak zorundasınız” sözünü de unutmayalım. Global olarak kendi alanımızda arzu edilen kalite, bilgi seviyesinde değilsek, bugün değil ama bir gün ya o iş başka bir ülkede bir başkası tarafından yapılacak, ya da yapmakta olduğumuz işe ihtiyacı kalmayacak. Aynı şekilde biz gereken kaliteyi ve bilgi seviyesini sunabilirsek yeni pazarlara, yeni iş imkanlarına ulaşabilme şansımız olacak. Görüşüme göre süreç tehditlerinden çok daha fazla sayıda fırsatları beraberinde getiriyor. Yeter ki hazırlığımızı yapalım. 

Doğan Vardar

Kaynaklar:

Yazıyı hazırlarken faydalandığım kaynaklara aşağıdaki linkler yardımı ile ulaşabilirsiniz;

Kompetenzen für Industrie 4.0 – Qualifizierungsbedarfe und Lösungsansätze

https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2020/

WEF ‘in hazırlamış olduğu raporu Türkçeye çevirerek önemli kısmalarını yayınlayan Sertaç Doğanay’ın bir çalışması da var ;

https://www.sertacdoganay.com/wp-content/uploads/World-Economic-Forum-Future-of-Jobs-2020.pdf