Maymun Çiçeği Küresel Bir Salgın Haline Gelebilir Mi?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 25 Haziran’da maymun çiçeğinin (Monkeypox) küresel bir sağlık acil durumu olmadığını belirledi. Maymun çiçeğiyle ilgili ilk Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesi (EC), salgının ciddiyetini ölçmek için 23 Haziran’da Cenevre’deki WHO merkezinde bir araya geldi. Komite, Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus’a şu anda maymun çiçeği salgınının uluslararası endişe yaratan bir halk sağlığı acil durumu olmadığını bildirdi.

Yine de DSÖ,  Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesi toplantısının çok ülkeli salgına yanıt olarak “yoğunlaştırılmış halk sağlığı eylemleri için bir çağrı” olduğunu belirtiyor.

Yaptığı açılış konuşmasında Dr. Tedros, “Tüm ülkelerin maymun çiçeğinin yayılmasını önlemek için kapasitelerini güçlendirmesine ihtiyacımız var” dedi.

Vakalar Artıyor

Maymun çiçeği virüsü uzun yıllardır Afrika’da bir tehditti. 1 Haziran itibariyle, Dünya Sağlık Örgütü tarafından yalnızca Afrika’da en az 72 kişinin öldüğü ve 1.400’den fazla maymun çiçeği vakası görüldüğü rapor edildi.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), vakalarının Afrika dışında, Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere normalde maymun çiçeği olmayan ülkelerde meydana geldiğini bildirmektedir. Ancak çoğu vaka eşcinsel ilişkiye girenlerde görülmektedir.

Virüsünün normalde bulunmadığı ülkelerde vakalar, ilk olarak Mayıs ayında rapor edildi.

Küresel sağlık verileri, virüsün normalde yaygın olmadığı 59 ülkede 3.500’den fazla kişiye bulaştığını göstermektedir. Şimdiye kadar Afrika dışında (Nijerya hariç) yalnızca bir kişinin hastalıktan öldüğünü bilinmektedir.

San Francisco California Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Dr. Monica Gandhi, Medical News Today’e verdiği demeçte, DSÖ’nün vakalardaki artışla ilgili acil durum komitesi toplantısına rağmen genel halkın endişelenmemesi gerektiğini söyledi.

Dr. Gandhi, “Bu salgın endişe verici ve ilgili toplulukların farkında olması ve korunması gerekmesine rağmen, dünya çapındaki cinsel aktivite derecesi ve buna kıyasla bildirilen nispeten düşük vaka sayısı göz önüne alındığında, muhtemelen çok hızlı bir şekilde yayılmıyor” dedi.

Virüs henüz küresel sağlık acil durumuna yükseltilmemiş olsa da, Dr. Gandhi, Dünya Sağlık Örgütü’nün Acil Komite toplantısının ilgili toplulukları korumak için hem endemik olmayan salgında hem de endemik bölgelerde (Batı ve Orta Afrika) virüs konusunda farkındalığı artırdığını söyledi.

Nasıl Bulaşır?

Zoonotik hastalıklar hayvanlardan insanlara bulaşır, ancak maymun çiçeğinin kişiden kişiye bulaşması vakalarda artışa neden olmuştur.

Dr. Gandhi, maymun çiçeğinin Batı ve Orta Afrika’daki ülkelerdeki hayvanlarda dolaştığını ve bu bölgelerde yaygın olarak salgınlara neden olabileceğini açıkladı.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC)’ne göre, enfekte bir kişinin dokunduğu bir yüzeye veya nesneye dokunmak gibi başka yollarla da bulaşabilir.

Dr. Tedros açılış konuşmasında, “Kişiden kişiye bulaşma devam ediyor ve muhtemelen hafife alınıyor,” diye ekledi. “Nijerya’da, etkilenen kadınların oranı başka yerlerden çok daha yüksek ve hastalığın orada nasıl yayıldığını daha iyi anlamak çok önemli.”

Tedavi Edilebilir Mi?

Çiçek hastalığına benzer, ateşe, kas ağrılarına ve yorgunluğa neden olur ve ciltte kızarıklık veya lezyonlara yol açar. Yüksek riskli topluluklar için aşılar da dahil olmak üzere maymun çiçeği tedavileri mevcuttur.

Böyle bir tedavi, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan etkili Jynneos aşısıdır. 1 Haziran’da CDC, maymun çiçeği vakalarının yakın temaslıları için Jynneos’un tercih edilen maruziyet sonrası profilaksi olduğunu belirtmek için tavsiyelerini güncelledi.

23 Haziran’da New York Şehri Sağlık Departmanı, Mayıs ayından bu yana 28 New Yorkluyu etkileyen virüsün yayılmasını yavaşlatmak için yüksek risk gruplarına iki doz Jynneos aşısını önermeye başladı.

Maymun Çiçeği Bir Salgın Haline Gelebilir Mi?

DSÖ ne küresel bir pandemi ne de bir halk sağlığı acil durumu ilan etti.

Ancak DSÖ’nün bu virüs ile ilgili yapılan acil durum komitesi toplantısı, halk sağlığı yetkililerinin şimdiye kadar maymun çiçeği salgınına verdikleri yanıtları nasıl yönettiklerini değiştirecek.

Maymun çiçeğinin halk sağlığı acil durumuna yükselip yükselmediği henüz görülmedi. Dünya Sağlık Örgütü bugüne kadar COVID-19 da dahil olmak üzere altı halk sağlığı acil durumu ilan etti.

Daha önce 20’yi aşkın ülkede görülen hastalık Türkiye sınırları içinde de ilk kez ortaya çıktı. Sağlık Bakanı Koca, bugün yaptığı açıklamada Türkiye’de ilk kez hastalığın görüldüğünü belirtti. Bu virüs COVID-19 kadar kolay yayılmazken, artan risk endişe yaratmaktadır. Nerede yaşadığınıza bağlı olarak, risk düşük olsa da kendinizi korumak için önlemler almak isteyebilirsiniz.

Sağlıkla kalın.

Opinyu 30.06.2022