Finlandiya Eğitim Sistemi Neden Dünyanın En İyisi?

Eğitim, bir ülkenin gelişme seviyesini belirleyen en temel unsurlardan biridir. Doğru bir eğitim sistemi geçmişin, şimdinin ve geleceğin yapı taşıdır. Eğitim konusunda yapılan araştırmalarla ortaya konan verilere göre Finlandiya yıllardır zirveyi kimseye bırakmıyor. Finlandiya eğitim sistemi dünyanın en iyi sistemi olarak geçiyor. Peki Finlandiya bu seviyeye nasıl geldi? Nasıl uzun zamandır zirvedeki yerini koruyabiliyor?

Bu konuda belirleyici çok sayıda unsur bulunmaktadır. Dünyanın dikkatini çeken bu eğitim modeli önemli katkılar sunuyor. Öğrencilerin hem eğitimdeki başarılarını etkiliyor hem de yaşamlarını sürdürmeleri konusunda ömürlük yol gösterici oluyor. Finlandiya’nın eğitim sistemi ile elde ettiği bu başarı, ülkemizdeki eğitim sisteminde yer alan olumsuzlukları gündeme getiriyor.

Finlandiya Eğitim Sistemi Hakkında

Eğitimdeki başarı, kuşkusuz öğrenciye ve öğretmene verilen değerle ortaya çıkar. Finlandiya eğitim sistemi ile bunu yaparak başarı elde ediyor. Onlara verdiği değeri somut olarak ortaya koyuyor. Verilen eğitim ile sadece mesleki başarıları hedeflenmiyor. Aynı zamanda öğrencileri hayata hazırlıyor. Öğretmenliği çok kutsal bir meslek olarak görüyorlar. Bundan dolayı öğretmen belirlerken oldukça seçici ve son derece dikkatliler.

Eğitimde temel olarak baz aldıkları şey öğrenci odaklı eğitimdir. Sistemin işleyişi tamamen öğrencilerin istek ve ihtiyaçlarına bağlı. Derslerin işlenme şeklinden okulların fiziksel ortamına kadar her detay öğrencilere göre hazırlanıyor. Öğrencilerin hem fiziksel hem de psikolojik durumları göz önünde bulundurularak eğitim süreci hakkında kararlar alınıyor. Finlandiya eğitim sistemi bunlar gibi önemli konulara gösterdiği özen ile dikkat çekiyor.

Sınav ve Ödev Sistemi Yok

Finlandiya’da öğrenciler ödev ve sınav gibi terimlerle çok sık karşılaşmıyorlar. Özellikle ödev konusunda oldukça farklı bir şekilde hareket ettiklerini görebiliyoruz. Buna bağlı olarak hiçbir şekilde öğrenciye ödev vermek söz konusu değil. Ülkedeki eğitimciler, sınavın merak duygusunu öldürdüğü görüşünü savunmaktadırlar. Ayrıca sadece öğrencileri kıyaslayan ve karşılaştıran bir sistem olduğunu düşünmektedirler. Finlandiya eğitim sistemi bu gibi zorunlulukları kabul etmemektedir.

Öğrencilerin eğitim hayatına başladıkları andan itibaren ilk 6 yıl boyunca, öğrenciler hiç sınavla karşı karşıya kalmıyorlar. Böylece öğrenciler, büyük stres kaynağı olan bu durum ile çok geç tanışıyorlar. Bu zaman boyunca temel olarak öğrencilerin düşünmeleri sağlanıyor, merak duygularını güçlendiriliyor ve eğitimin tadını çıkarmalarına fırsat veriliyor.  Bu süreç zarfında rahat ve istedikleri şekilde keşfedecekleri bir ortam yaratıyorlar. Bu durum 16 yaşına kadar yani meslek seçimlerinin yapıldığı ana kadar sürmektedir.

Öğrencilerin Hepsi Eşit

Finlandiya, hiçbir şekilde öğrencileri arasında kıyaslama yapmamaktadır. Hem aynı okul içindeki çocuklar hem de farklı okullarda bulunan çocuklar sürekli yapılan deneme sınavlarına maruz kalmıyorlar. Böylece çocukların kendilerine güven duymalarının temellerini atmış oluyorlar. Üstelik okula da çok daha fazla bir şekilde bağlılık oluşuyor. Ekstra bir çaba olmadan öğrencide okul sorumluluk bilinci gelişiyor. Yani Finlandiya eğitim sistemi ilk başta çocuğun psikolojisini ve hissettiklerini baz alır.

Öğrenciler aldıkları sorumluluklar ile bilinçli bir hale geliyorlar. Gelecek adına çeşitli planlar yapmaya başlıyorlar. Böylece daha o yaşlarda kendi kendilerini yönetebilmeyi öğreniyorlar. Ayrıca geleceğe bilinçli, sorumluluk sahibi nesiller hazırlanıyor. Okullarda öğrencilere bazı zorunluluklar yüklenmiyor. Çocuklar, etüt ve dershane gibi ekstra eğitim seçeneklerine zorlanmıyorlar. Hatta Finlandiya eğitim sistemi, içinde bunları bulundurmuyor. Sistemde hiçbir zorunluluğa yer yok. Çünkü öncelikleri dersler konusunda eğitmek değil.

Dersler 4 Saatlik Sürelerden Oluşuyor

Günde en az 7 saatlik ders yapan ülkelere karşılık, Finlandiya 4 saat ile yetinmektedir. Çocuklar bu süre zarfında ihtiyaçları olan eğitimi karşılıyorlar. Bundan dolayı ekstra dersler Finlandiya’da söz konusu olmuyor. Buna rağmen yaklaşık olarak %66’lık olan kısmı üniversiteye devam ediyor. Buradaki sayı biraz düşük görünüyor olabilir. Ancak Avrupa’nın en yüksek değeridir. Böylece Finlandiya eğitim sistemi, günde 4 saatlik ders ile beklenmeyen başarıyı sağlıyor.

Günlük Teneffüs 75 Dakika

Finlandiya, teneffüsler konusunda son derece esnek bir tutum izliyor. Günde zaten 4 saatlik olan derslerinde toplamda 75 dakikalık teneffüs hakkı veriyor. Bunun sebebi çocukların kendi isteklerine rahat bir şekilde vakit ayırabilmelerini sağlamaktır. Okulun bahçesinde, yemekhanede özgürce ve çok daha kısıtlı sürelere maruz kalmadan ihtiyaçlarını giderebiliyor böylelikle öğrenciler.

Bu küçük detayın çocuğu, kişisel gelişim anlamında oldukça etkilemektedir. Çocuk, sosyal ortamlara çok daha kolay bir şekilde adapte olmaktadır. Daha girişken olmakla birlikte iletişim kurma yetenekleri de gelişmektedir. Finlandiya eğitim sisteminin basit gibi görünen önemli detayları sayesinde çocukların sosyal ve bilişsel zekalarının eşzamanlı olarak geliştiğini görebiliyoruz.

Dersleri bir zorunluluk olarak görmeyen çocukların öğrenimlerinin daha hızlı gerçekleştiği bir gerçek. Dolayısıyla Finlandiya eğitim sisteminin neden günümüzün en iyisi olarak anıldığını şimdi daha açık bir şekilde görebilirsiniz.

Yüksek Lisans Öğretmenlik İçin Belirleyici Faktörlerden Biridir

Finlandiya’da öğretmenlik mesleği çok kıymetlidir. Öğretmen olmak isteyenlerin belli özellikleri taşıması gerekmektedir. Bunlardan biri öğretmenlerin yüksek lisans eğitimini almış olmalarıdır. Bunun yanı sıra öğretmenlerin haftada 2 saat eğitim alma zorunlulukları vardır.

Alınan bu eğitimler ile öğretmenin öğretme kapasitesi artırılıyor. Finlandiya eğitim sistemi kapsamında yapılan bu uygulama hem öğrenciye hem de öğretmene verilen değeri göstermektedir.

Öğretmen seçiminde etkili olan bir başka konu da mezuniyet ortalamasıdır. Bu ortalamaya göre öğretmenlik mesleğine uygun olup olmadığı karar verilecektir. Bunun yanı sıra öğretmenlik mesleğini icra edebilmek için 3 aşamadan oluşan sınavdan da geçmek gerekir. Bunlarla doğru orantılı olarak öğretmenler fazlasıyla değer görmektedir. Maaşları oldukça iyidir. Ülkede en az doktorlar kadar değerli bir statüde yer almaktadırlar.

Ülkemize Dair Birkaç Çıkarım

Buradan kendimize dair birkaç çıkarım yapabilme fırsatı yakalıyoruz:

İlk olarak gelecek nesli yetiştirecek ve onları geleceğe hazırlayacak kişilerin hem eğitim hem ahlaki hem de insani olarak çeşitli seviyelerden geçmiş olması gerekiyor. Neden mi? Çünkü ancak bu sayede çocukların daha gerçek hayatla karşılaşmadan gerekli hazırbulunuşluğa ulaşması sağlanabilir.

Sonrasında ise elbette toplumda eğitimcilere verilen değer gözümüzü dolduruyor. Bu esasında bizim toplumumuzda var gibi görünen ama maalesef en çok ihmal ettiğimiz konu diyebiliriz. Bir çocuğun ilk öğrenim gördüğü yer evi, ailesidir. Öğretmeninin anne ve babası tarafından değer ve saygı gördüğünü gören bir çocuk, aynı hareketi benimseyecektir. Ancak ülkemizde bunun da eksikliklerini görebiliyoruz. En basit hali ile memur bir aile için öğretmenler yılın üç ayı tatil yapan kolay çalışma şartlarına sahip rahat kişilerdir. Doğal olarak zamanla bu duygu çocuklarına da yansıyor.

Değerlendirmemizin son durağında ise öğretmenlerin aldıkları maaşlara değinmeden geçmeyelim. Yukarıda da belirttiğimiz üzere Finlandiya’da öğretmenlerin ortalama doktorlar kadar ödeme aldıklarını görüyoruz. Bunun başlıca nedeni şudur diyebiliriz: Geçinme derdi güden bir kişi, maalesef öğretmen de olsa etrafındaki insanlara karşı bir süre sonra duyarsızlaşıyor.

Özellikle yaşam koşulları giderek zorlaşan bir öğretmenin öğrencileri için zamanla ne kadar verimsizleştiğini siz de kendi tecrübelerinizle yaşamış olmalısınız. Çünkü ülkemizde en az bir öğretmen travması olmayan çocuk neredeyse yok gibi. Burada sormamız gereken soru, suç gerçekten mi öğretmenlerin mi yoksa sistem mi onları bu hale sürüklüyor. Finlandiya eğitim sistemine biraz göz attıktan sonra aslında cevaplar gözümüzün önüne berrak bir su gibi beliriyor.

Sonuç Olarak

Başarı ancak bütüncül bir çalışma sonucunda gelir. Finlandiya eğitim sistemi, eğitimi bütün olarak değerlendirmiştir. Öğrenciden öğretmene, dersten gerçek hayata kadar her unsuru bir arada geliştirmiştir. Eğer bunlardan biri dahi yetersiz kalmış olsaydı şu anda aynı başarıdan ve birincilikten bahsedemezdik.

Opinyu