Bir Yaptırım da Kripto Madenciliğine

Rusya ve Ukrayna savaşı devam ederken, arka planda Rusya yaptırımlardan kaçmak için farklı yollar deniyor. Rusya geçtiğimiz ay doğal gazı Bitcoin ile satabileceğini duyurdu. Bu da aslında yaptırımların etkisinin ortadan kalkması anlamına geliyor. Tabii ABD de boş durmuyor ve Rusya’nın kripto madenciliğini engelleyecek bir hamlesi var: Rusya’nın en büyük kripto madencilik şirketi BitRiver’a yaptırım getiriyor.

Daha önce Rus Oligarkların paralarını kripto varlıklar üzerinden kullanabilmesini engellemek için çeşitli önlemler alınmıştı. Ancak şimdi petrol ve doğal gaz satışının kripto varlıklar üzerinden yapılabileceği tartışılıyor.

Bu hafta başında Hazine Bakanlığı’nın Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi (OFAC), Rusya’nın batı yaptırımlarını aşmak için geniş petrol rezervlerini ve diğer doğal kaynaklarını kripto madenciliği ile paraya çevirebileceğinden endişe duyduğunu açıkladı. Yetkililerin hedefinde ise Rusya’nın en büyük kripto madencilik firması BitRiver yer alıyor. ABD Hazine Bakanlığı, BitRiver’ı da kara listeye aldı. Yaptırım BitRiver’ın ve yan kuruluşlarının kripto madenciliği ile kapsamlı bilgisayarlar gibi ekipmanlarına erişmesini engelliyor.

ABD bu hamleyi IMF’nin kripto paralarla ilgili uyarının yer aldığı rapordan sonra yaptı. IMF raporunda Rusya ve İran gibi ülkelerin yaptırımlardan kaçarak kripto paralar yoluyla doğal kaynaklarını sattıklarını vurguluyor. IMF ayrıca geçen sene Bitcoin madenciliğinden aylık 1.4 milyar dolar gelir elde edildiğine ve bunun da yaklaşık %11’inin Rus madencilere gittiğine dikkat çekiyor.

Rusya’da kripto madenciliği

Aslında ABD’li yetkililer bu konuda haksız da sayılmazlar. Rusya dünyadaki üçüncü en büyük kripto madencisi ülke. Kremlin’e göre Rusya’da 10 trilyon Ruble, 124 milyar dolar dijital varlık var. Cambridge Alternatif Finans Merkezi’nin 2021 yılı verilerine göre Rusya yeni bitcoin birimleri basmak için kullanılan küresel işlem gücünün yaklaşık %11’ini oluşturuyor. Bu da Rusya’yı Kazakistan’ın hemen ardından üçüncü büyük üretici yapıyor. Tabii Kazakistan’ın son dönemde yaşadığı gerginlikleri ve internet kesintilerini düşündüğümüzde Rusya’nın ikinciliğe yükselmiş olması çok muhtemel.

Bu veriler Rusya’da geniş bir kripto varlık pazar altyapısı olduğunu ortaya koyuyor. Bu sayede yaptırımlardan kaçması da söz konusu. Keza kripto varlıklar kullanarak yaptırımlardan kaçma fikri daha önce İran ve Kuzey Kore’de de uygulandı. 

CryptoCompare’ın verilerine göre Mart ayında Rubleye dayalı kripto varlık ticareti 111. 4 milyar Ruble (1.4 milyar dolar)’yi buluyor. Önceki aylara göre oldukça yüksek. Nisan ayında ise işlem oldukça az. Muhtemelen Rus oligarklara getirilen yasakların kripto borsalarının da katılması ile tutar azalmasına neden olmuş. Her ne kadar oligarkların varlıklarını dondurma konusunda yaptırımlara katılsalar da kripto borsaları Rus vatandaşların kripto kullanımına karşı bir yaptırıma sıcak bakmıyorlar. Binance bu konuda görüşünü açıkladı. Rus vatandaşlarına yaptırım uygulamanın haksız olduğu görüşündeler. Aslında yaptırım yapmayı kripto varlıkların “merkeziyetsiz” yapısına aykırı buluyorlar.

Rus hükümetinin yaklaşımı

Rus hükümeti ise önceleri kripto varlıklara uzak dururken, son zamanlarda vatandaşların kendi evlerinde, garajlarında yasal bir şekilde kripto varlık üretmesinin önünü açmayı planlıyor. Vladamir Putin, Rusya’nın kripto madenciliğinde rekabet avantajı olduğunu düşünüyor. Merkez Bankası dijital parasını ise denemeye başlıyorlar.

Aslında ABD de bu avantajı gördüğü için stratejik bir hamle ile Rusya’da kripto madenciliğinin gelişmesini engellemeye çalışıyor. Engelleyebilir mi? Etkisi olacaktır kuşkusuz ama bir şekilde bu ekipmanları Çin gibi ülkelerden de temin edebilirler.

Özetle, savaş Ukrayna ile Rusya arasında canlı bir şekilde devam etse de arka planda; ticaret, finans ve hatta kripto varlıklar alanlarında savaş ABD ve Rusya arasında sürüyor. Bugün geldiğimiz noktada ise bu savaşın kolay kolay bitmeyeceği anlaşılıyor.

Opinyu- 22/04/2022