Akran Zorbalığı

Akran zorbalığı, akranlar veya aynı yaştaki insanlar arasında gerçekleşen bir zorbalık şeklidir. Okulda, işyerinde veya doğal olarak akran ilişkilerinin olduğu diğer herhangi bir sosyal ortamda olabilir. ABD Ulusal Suç Önleme Konseyi’ne göre zorbalar “başka bir kişiyi kasten veya bilerek rahatsız eden, tehdit eden, küçük düşüren, korkutan veya başka bir şekilde fiziksel zarara neden olan “herkes”tir.

UNICEF’e göre 13-15 yaş arasındaki gençlerin yarısı okulda akran zorbalığına maruz kalıyor. Gelişmiş ülkelerde ise 10 öğrenciden 3’ü zorbalık uyguladığını kabul ediyor. Kız ve erkek çocukların zorbalıkla karşılaşma riskleri aynı. Kızların psikolojik zorbalığa, erkeklerini ise fiziksel şiddet ve tehdide maruz kalma olasılıkları daha yüksek.

Zorbalık bir istismar şeklidir ve birçok farklı şekilde olabilir. Özellikle okullarda akran zorbalığı oldukça önemlidir. Önlem alınmaması halinde ileride kişilik gelişiminde problemler yaratabilir. Hatta küçük yaşlarda görülen zorbalıklar okul hayatından soğumaya neden olabilir.

Okullarda dört tür zorbalık ve duygusal istismar vardır:

Fiziksel Zorbalık:  birine vurmak veya tekmelemek gibi fiziksel olarak zarar vermek

Sözlü Zorbalık:  birine çirkin veya aptal olduğunu söylemek gibi kötü kelimeler kullanmak

Sosyal Zorbalık:  birini sosyal faaliyetlerden dışlamak veya sohbetlere katılmasına izin vermemek

Siber zorbalık: kısa mesajlar, e-postalar göndermek veya sosyal medya sitelerinde küçük düşürücü içerikler yayınlamak.

Akran Zorbalığının Sebepleri Nelerdir?

Zorbalık, çocuklar tarafından diğer çocuklar üzerinde güç uygulamak için kullanılan bir saldırgan davranış biçimidir. Ayrıca fiziksel, sözlü veya duygusal olabilir. Zorbalık çok farklı yerlerde yapılabilir. Okul bahçesinde, internette veya başka yerlerde olabilir. Zorbalık, duygusal sıkıntıya neden olabilir ve uzun vadeli zararlı etkilerle bağlantılı olabilir. Zorbalık tipik olarak bir kişi tarafından diğerine karşı yapılır, ancak gruplar halinde de yapılabilir.

Akran zorbalığının nedenleri her zaman net değildir ve kişiden kişiye değişir. Çocuklarda zorbalığın bazı yaygın nedenlerini şöyle sırlayabiliriz.

• Çocuklar bazen uyumlu olmadıklarını hissetmiş olabilirler.
• Bazen kendilerinden hoşlanmazlar ve bunu bu şekilde yansıtabilirler.
• Zorba sayılabilecek bir örnekle (abi veya abla) karşı karşıya olabilirler.
• İnsanları incitmenin kötü bir şey olduğunu öğrenmemiş olabilirler.
• Başka biri onlara zorbalık yapıyor olabilir.
• Etrafındaki arkadaşlarına gösteriş yapmak isteyebilirler.
• Kendi ebeveynlerinden kötü davranışa maruz kalıyor olabilirler.
• Ev ortamında şiddet içerisinde kalmış olabilirler.

Bunlar dışında çocuğun dışında ortamdan kaynaklanan bir takım faktörler de olabilir. Çocuklar arasında bireysel olarak farklılıkların tanınmaması, rehberliğin yetersiz olması, öğretmenlerin eğitim sırasında takındıkları tutumlar, toplumda yeterli bilgi düzeyinin olmaması, medya ve özellikle sosyal medyadaki olumsuz içerikler de akran zorbalığına zemin hazırlayabiliyor.

Önlem olarak ne yapılabilir?

Tabii ki öncelikle akran zorbalığının ne olduğu konusunda toplumun tüm kesimlerinin bilgilendirilmesi gerekiyor. Ama zorbalığa en çok maruz kalınan okul ortamlarında öğretmenlerden başlamak üzere veliler, çalışanlar öğrenciler bu konuda bilinçlendirilmeli.

Tabii bu konuda otoritelere de çok iş düşüyor. Keza medyada akran zorbalığını özendirebilecek hala bir sürü yayın bulunuyor. Bunların denetlenmesi oldukça önemli. Günümüzde sosyal medya, geleneksel medyadan daha da ön planda ve sosyal medyada da çocuklar sıklıkla akran zorbalığına maruz kalabiliyorlar. Bu konuda hem velilerin hem de düzenleyici kurumların çok dikkatli olması gerekiyor.

Çocuklar akran zorbalığına uğradıklarını kolay açıklayamazlar. Bu konuda velilerin ve öğretmenlerin bilinçli olarak gözlem yapması gerekir. Ancak akran zorbalığı hafife alınmamalı ve bu zorbalığa uğrayan bir çocuk mutlaka bir psikolojik destek almalıdır.

Opinyu- 18/03/2022