Kişisel Verileri İhlal Ettiğinizde Sadece Para Cezası Ödeyeceğinizi Düşünüyorsanız Yanılıyorsunuz

Geçenlerde; 16 yaşında bir çocuk, bu yüzden 2 yıl hapis cezası aldı… Konuya ilişkin önce genel bilgileri vererek aşağıda kararı sizinle paylaşacağım.

Genel Olarak

Kişisel verilerin işlenmesinin disiplin altına alınması ve Anayasa’da öngörülen başta özel hayatın gizliliği olmak üzere temel hak ve özgürlüklerin korunması amacıyla 2016 yılında 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) Resmî Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun ile mahremiyetin korunması, veri güvenliğinin sağlanması ve kişisel verilerin sınırsız biçimde ve gelişigüzel toplanmasının, yetkisiz kişilerin erişimine açılmasının, açıklanmasının veya amaç dışı ya da kötüye kullanım sonucu kişilik haklarının ihlal edilmesinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.

Bu kapsamda belirlenen amaçların gerçekleştirilebilmesi için KVKK‘ da veri sorumlularına bazı yükümlülükler getirilmiştir. Belirlenen yükümlülüklere uymayan veri sorumlularının kişisel verileri ihlal etmesi halinde haklarında KVKK’ nın 17. ve 18. maddesindeki idari ve cezai yaptırımların uygulanacağı hükme bağlanarak KVKK cezaları düzenlenmiştir.

Kişisel Verilerin İhlali Halinde Uygulanacak İdari ve Cezai Yaptırımlar

KVKK’ nın 17. maddesinde; kişisel veri ihlallerinde, kişisel verilere ilişkin suçlar bakımından 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 135 ila 140. maddelerinin uygulanacağı, 18. maddesinde ise kişisel veri ihlali halinde uygulanacak idari para cezaları yani kabahat niteliği taşıyan fiiller düzenlenmiştir. Buna göre, kişisel verilerin işlenmesine ilişkin hukuka aykırılıklarda uygulanan yaptırımları hapis cezaları ve idari para cezaları olmak üzere KVKK cezalarını iki gruba ayırmak mümkündür.

a. İdari Para Cezaları

KVKK’ nın 18. maddesinde, yükümlülüklere uymayarak kişisel verileri ihlal eden veri sorumluları hakkında uygulanacak idari para cezaları düzenlenmiştir. KVKK’da düzenlenen idari para cezaları, veri sorumlusu olan gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişileri hakkında uygulanmaktadır. Ayrıca KVKK’ da düzenlenen idari para cezaları her yıl yeniden değerleme oranında arttırılmaktadır. Kişisel Verileri Koruma Kurulu (Kurul) tarafından verilebilecek idari para cezaları (KVKK idari para cezaları 2022 yılı için);

– KVKK’ nın 10. maddesinde düzenlenen aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmeyenler hakkında 13.391 Türk Lirasından 267.883 Türk Lirasına kadar,

– KVKK’ nın 12. maddesinde düzenlenen veri güvenliğine karşı yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında 40.179 Türk Lirasından 2.678.863 Türk Lirasına kadar,

– KVKK’ nın 15. maddesi uyarınca Kurul tarafından verilen kararları yerine getirmeyenler hakkında 66.965 Türk Lirasından 2.678.863 Türk lirasına kadar,

– KVKK’nın 16. maddesinde düzenlenen Veri Sorumluları Siciline kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket   edenler hakkında 53.572 Türk Lirasından 2.678.863 Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir.

b. Hapis Cezaları

KVKK’nın 17. maddesinde kişisel verilere ilişkin suçlar bakımından 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 135 ila 140. maddelerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 135. maddesinde, kişisel verilerin kaydedilmesi suçu, 136. maddesinde, verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu, 138. maddesinde, verileri yok etmeme suçları, kişisel veri ihlali suçları olarak düzenlenmiştir. Ayrıca Kanunun 140. maddesinde bu suçlarla ilgili olarak tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

ı. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu

Türk Ceza Kanunu’nun 135. maddesi uyarınca, hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kişiye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. Hukuka aykırı olarak kaydedilen kişisel verinin, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırkı kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Ayrıca bu suçun kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetkiyi kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde veya belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde de verilecek ceza yarı oranında artırılır.

II. Verilerin Hukuka Aykırı Olarak Verme Veya Ele Geçirme Suçu

Türk Ceza Kanunu’nun 136. maddesi uyarınca, kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.  Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 236. maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır.

Ayrıca bu suçun kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde veya belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde de verilecek ceza yarı oranında artırılır.

III. Verileri Yok Etmeme Suçu

Türk Ceza Kanunu’nun 136. maddesi uyarınca, kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına rağmen, kişisel verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü olanlara, bu görevlerini yerine getirmemeleri halinde bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası verilir. Suçun konusunun Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ortadan kaldırılması veya yok edilmesi gereken bir kişisel veri olması hâlinde ise verilecek ceza bir kat artırılır.

Gelelim şu 16 yaşındaki çocuğun aldığı hapis cezasına;

Olayda lise arkadaşları arasında bir husumet oluyor ve bu husumete karşılık bir çocuk diğer iki çocuğun numarasını sosyal medyada paylaşıyor ve bu paylaşımı TCK 136/1 maddesi nezdinde 2 yıl hapis cezası şeklinde cezalandırılıp indirim nedenlerinin uygulanması ile birlikte sonuç olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar veriliyor. Ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı da sabıka kayıtlarında yerini bulmaktadır. Çocukların arasında gelişen “ergen kavgası” şeklinde tabir edebileceğimiz bir olay gelecekte bir çocuğun iş bulamaması gibi birçok duruma etken olabilmektedir. Kimsenin numarasını onun onayı olmadan başkalarına vermeyin. Konu çok hassas dikkatli olunmalı.

Av. Melike Gökçe Ak 01.04.2022