İçerikte Neler Var?
Yeni Bir Salgın Kapıda mı? Langya Virüsüne Dikkat!
Aralık 2018’de Çin’de Langya Virüsü (LayV) adı verilen yeni bir virüs tespit edildi. Bu virüs hızla yayılıyor ve Çin nüfusuna çok fazla zarar veriyor. Bu virüs şu ana kadar sadece Çin’de bulunuyor ve henüz bir aşısı ya da tedavisi yok. Hendra ve Nipah virüsleri ise daha az dikkat çekse de önemli bir tehdit olarak duruyor.
Langya Virüsü
Bu virüs; enfekte bir kişinin tükürüğü, mukoza zarları veya diğer vücut sıvıları ile temas yoluyla veya kontamine yüzeylere dokunularak bulaşıyor. Langya Virüsü iki haftaya kadar sürebilen ateş, baş ağrısı, mide bulantısı, kusma ve ishal gibi grip benzeri semptomlara neden oluyor. Ayrıca vücut ağrılarına, boğaz ağrısına ve göğüs tıkanıklığı da eşlik edebiliyor. Bu semptomlar ölümcül olmasa da, hastanın acı çekerken yaşam kalitesi üzerinde büyük bir etkisi olduğu da yadsınamaz.
Çin’in Shandong ve Henan eyaletlerinde 2018 yılından beri 35 kişide enfeksiyonlara neden olduğundan şüphelenilen bu virüs hakkında bilmediğimiz çok şey var.
Peki şimdiye kadar bildiklerimiz neler?
İnsanları ne kadar etkiliyor?
Çin’deki araştırmacılar, bu yeni virüsü ilk olarak, çoğunluğunun çiftçi olduğu ve hayvanlarla yakın zamanda temas kurduğunu bildiren, ateşli kişilerde gözlemledi.
Bildirilen semptomların çoğunlukla hafif olduğu görülmekle beraber, belirtileri şöyle;
- Ateş,
- Yorgunluk,
- Öksürük,
- İştahsızlık,
- Kas Ağrıları,
- Mide Bulantısı ve
- Baş Ağrısı.
Daha küçük bir oranda; zatürre, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarındaki anormallikler dahil olmak üzere potansiyel olarak daha ciddi komplikasyonlara da sebep oluyor. Ancak bu anormalliklerin ciddiyeti, hastaneye yatış ihtiyacı ve herhangi bir vakanın ölümcül olup olmadığı henüz kesin değil.
Langya virüsü zoonotik bir hastalıktır, yani hayvanlardan insanlara bulaşabiliyor. Esas olarak domuzları ve maymunları etkiliyor, ancak enfekte hayvanlarla veya onların salgılarıyla temas yoluyla insanlara da bulaşabiliyor.
Bu virüs nereden geldi?
Araştırmacılar evcil veya vahşi hayvanların virüsün kaynağı olup olmadığını araştırdılar. Geçmişte virüs bulaşmış olabilecek az sayıda keçi ve köpek bulmuş olmalarına rağmen, önemli bir oranda vahşi farelerin virüsü barındırdığına dair doğrudan kanıtlar buldular. Bu bulgular insanların virüsü vahşi farelerden kapmış olabileceğine işaret ediyor.
Langya virüsü hastalığa neden oluyor mu?
Araştırmacılar, bu yeni virüsü bulmak için metagenomik analiz olarak bilinen modern bir teknik kullanıyorlar. Araştırmacılar tüm genetik materyali diziler ve ardından yeni bir virüsü temsil edebilecek “bilinmeyen” dizileri aramak için “bilinen” dizileri (örneğin insan DNA’sı) atıyorlar.
Ancak çalışmalarda, 26 kişide hastalığın başka bir sebebi bulunmadığı, 14 kişinin bağışıklık sistemlerinin virüse tepki verdiğine dair kanıtlar olduğu ve hastalığın ağır seyrettiği kişilerde daha fazla virüs olduğu da belirtiliyor.
İlgili virüslerden neler öğrenebiliriz?
Bu yeni virüs, insanlarda önemli olan diğer iki virüsün yakın bir kuzeni gibi görünüyor: Nipah virüsü ve Hendra virüsü. Bu virüs ailesi, Contagion filmindeki kurgusal MEV-1 virüsünün ilham kaynağı olmuştur.
Hendra Virüsü
Hendra virüsü ilk olarak 1994 yılında Queensland’de 14 atın ve antrenör Vic Rail’in ölümüne neden olduğu zaman rapor edilmişti. O zamandan beri Queensland ve kuzey Yeni Güney Galler’de atlarda birçok salgın rapor edildi ve bunların genellikle bir yarasa türü olan “uçan tilkilerden” kaynaklanan “yayılma” enfeksiyonlarına bağlı olduğu düşünülüyor.
Avustralya’da toplam yedi insan Hendra virüsü vakası rapor edildi (çoğunlukla hasta atlarla çalışan veterinerler), dört ölüm de dahil. Nipah virüsü, Bangladeş’te sıklıkla bildirilen salgınlarla küresel olarak daha önemli olarak karşımıza çıkıyor.
Enfeksiyonun şiddeti çok hafiften ölümcül ensefalite (beyin iltihabı) kadar değişebiliyor.
Malezya ve Singapur’da ilk salgın domuzlarla yakın temasta bulunan kişilerde rapor edildi. Bununla birlikte, daha yeni salgınların, enfekte yarasaların idrarı veya tükürüğü ile kontamine olmuş yiyeceklerden kaynaklandığı düşünülüyor.
Nipah Virüsü
Belirgin bir şekilde, Nipah virüsü, çoğunlukla hane halkı arasında olmak üzere kişiden kişiye bulaşıyor gibi görünmekte. Bu yeni virüs hakkında çok az şey biliniyor ve şu anda bildirilen vakaların buzdağının görünen kısmı olması muhtemel.
Bu aşamada virüsün insandan insana bulaşabileceğine dair bir belirti yok.
Enfeksiyonun ne kadar şiddetli olabileceğini, nasıl yayıldığını ve Çin ve bölgede ne kadar yaygın olabileceğini belirlemek için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
Opinyu