Opinyu Hesaplayıcı – Bireysel Su Ayak İzinizi Öğrenin

22 Mart Dünya Su Günü sebebiyle, sınırlı bir kaynak olan ve Mavi Altın diye adlandırılan suyun, bilinçli kullanımı konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla, sizler için Bireysel Su Ayak İzi Hesaplayıcısı oluşturduk.

Hesaplamaya başlamadan önce, su kıtlığı riski ve insanlığı bekleyen tehlikeleri, su ayak izinin ne olduğu ve neden hesaplamamız gerektiği ile ilgili aşağıdaki yazıyı okumanızı öneririz. Yazıyı daha sonra okumak ve hemen hesaplayıcıya geçmek istiyorsanız lütfen tıklayın.

Su Sınırlı Bir Kaynaktır

Su sınırlı bir kaynaktır ve onu kullanırken sorumlu olmamız gerekir.

Birleşmiş Milletler, 2030 yılına kadar dünya nüfusunun üçte ikisinin su kıtlığı ile karşı karşıya kalacağı konusunda uyarıyor. BM ayrıca, sert önlemler alınmadan 2050 yılına kadar 3 milyar insan için temiz içme suyu bulunmayacağı konusunda da uyarıyor.

BM 2021 Su Raporu’ndan bazı önemli çıkarımlar şöyle;

• Küresel tatlı su kullanımı son 100 yılda altı kat arttı ve 1980’lerden bu yana yılda yaklaşık %1 oranında büyümeye devam ediyor (AQUASTAT). Bu büyümenin çoğu, nüfus artışı, ekonomik kalkınma ve değişen tüketim kalıplarının bir kombinasyonu neticesinde gerçekleşti.
• Yaklaşık 1,6 milyar insan ‘ekonomik’ su kıtlığı ile karşı karşıya, yani suyun fiziksel olarak mevcut olmasına rağmen bu suya erişmek için gerekli altyapıya sahip değiller.
• Küresel olarak, tüm endüstriyel ve belediye atık sularının tahmini %80’i, insan sağlığı ve ekosistemler üzerinde zararlı etkilerle ve herhangi bir ön arıtma olmaksızın çevreye salınmaktadır (WWAP, 2017). Bu oran, sanitasyon ve atık su arıtma tesislerinin büyük ölçüde eksik olduğu en az gelişmiş ülkelerde çok daha yüksektir.
• 2009-2019 döneminde, seller yaklaşık 55.000 ölüme neden oldu, 103 milyon insanı etkiledi ve 76.8 milyar ABD Doları ekonomik kayba neden oldu. Aynı dönemde, kuraklıklar 100 milyondan fazla insanı etkilerken, 2.000’den fazla insanı öldürdü ve doğrudan 10 milyar ABD dolarının üzerinde ekonomik kayba neden oldu (CRED, 2020).
• Dünya Bankası (2016), su kıtlığından etkilenen ülkelerin; tarım kaybı, sağlık harcamaları, gelir düşüşleri ve gayrimenkul kayıplarının bir sonucu olarak büyüme oranlarının 2050 yılına kadar GSYİH’nın %6’sı kadar düşebilir ve bu ülkeleri için sürekli negatif büyüme devam edebilir.
• 2030 yılına kadar, su ve sanitasyon altyapısına yapılan yatırımın yılda yaklaşık 0,9-1,5 trilyon ABD Doları olması gerekecek ve bu da her tür altyapı yatırımı için toplam ihtiyacın kabaca %20’sini oluşturacaktır. (OECD, 2017b).
• Bu toplam altyapı yatırımının yaklaşık %70’i, hızla büyüyen kentsel alanlarda büyük bir paya sahip olan küresel Güney’de olacaktır (GCEC, 2016). Gelişmiş ülkelerde yenileme ve iyileştirme için büyük yatırımlar gerekecektir.
• Güvenli olmayan içme suyu, sanitasyon ve el hijyeni nedeniyle her yıl yaklaşık 829.000 kişinin ishalden öldüğü tahmin edilmektedir. Bu nedenler, beş yaşın altındaki yaklaşık 300.000 çocuk da dahil olmak üzere küresel olarak ishale bağlı tüm ölümlerin %60’ını, bu yaş grubundaki tüm ölümlerin %5,3’ünü temsil etmektedir (Prüss-Üstün ve ark., 2019).

Su Ayak İzi Nedir?

Su ayak izi, bir ürünün yaşam döngüsü boyunca kullanılan toplam su miktarıdır. Bir ürünün yapımında, taşınmasında ve imha edilmesinde kullanılan tüm tatlı su ve deniz suyunu içerir.

Üretilen veya tüketilen her birim ürün için ortalama su kullanımının üretilen veya tüketilen birim sayısı ile çarpılmasıyla hesaplanır. Örneğin, bir şirket 100 birim ürün üretiyorsa ve birim başına 1 litre tüketiyorsa, toplam su ayak izi 100 litre olacaktır.

UNICEF su ayak izlerini 3 kategoride izlemektedir. Bunlar;

1. Yeşil su ayak izi, toprağın kök bölgesinde depolanan ve buharlaşan, terleyen veya bitkiler tarafından dahil edilen yağıştan kaynaklanan sudur. Özellikle tarım, bahçecilik ve orman ürünleri için geçerlidir.

2. Mavi su ayak izi, yüzey veya yeraltı su kaynaklarından elde edilen ve ya buharlaştırılan, bir ürüne katılan veya bir su kütlesinden alınıp diğerine iade edilen veya farklı bir zamanda iade edilen sudur. Sulu tarım, sanayi ve evsel su kullanımının her biri mavi su ayak izine sahip olabilir.

3. Gri su ayak izi, belirli su kalitesi standartlarını karşılamak için kirleticileri özümsemek için gereken tatlı su miktarıdır. Gri su ayak izi, bir tatlı su kaynağına doğrudan bir boru yoluyla veya dolaylı olarak topraktan, geçirimsiz yüzeylerden veya diğer dağınık kaynaklardan akış veya sızıntı yoluyla boşaltılan nokta kaynaklı kirliliği dikkate alır.

Su Ayak İzinizi Ölçmek Neden Önemlidir?

Su ayak izinizi bilmek önemlidir çünkü ne kadar su kullandığınız konusunda bilinçli kararlar vermenizi sağlar. Ayrıca su tüketiminizi azaltmanıza ve paradan tasarruf etmenize yardımcı olur.

Su ayak izleri bir ömür boyunca oluşturulur ve evde, iş yerinizde, gıda üretiminde ve ticari tesislerde kullandığınız suyu hesaba katar. Opinyu Su Ayak İzi Hesaplayıcısı şunları içerir:

• Yeme alışkanlıklarınızdan kaynaklı su ayak iziniz
• Ev içi tüketimlerden kaynaklı su ayak iziniz
• Ev dışı tüketimlerden kaynaklı su ayak iziniz
• Endüstriyel tüketimlerden kaynaklı su ayak iziniz

Hesaplayıcı

[CP_CALCULATED_FIELDS id=”16″]

Bilgi ve Kaynaklar

• Türkiye kişi başı su tüketimi ortalaması 1645 m3/yıldır. (UNESCO-IHE)
• https://www.waterfootprintassessmenttool.org/national-explorer/
• https://www.unwater.org/publications/un-world-water-development-report-2021/