MVP’nin P’si

Serinin son yazısı olan MVP’nin P’si yani Product kısmına geldik. M ve V bölümlerinde, tanımları ve amaçları yeterince incelediğimizi düşünüyorum ve bu yüzden bu yazıda artık pazara çıkmaktan ve MVP sürecinde geliştirdiğimiz yap-ölç-öğren döngümüzü ürün yaşamı boyunca bir felsefe olarak korumaktan söz edelim istiyorum.

Konsept Tamam, Bekle Bizi Milyonlar (!)

Bir startupın başarısızlığının arkasında yatan sebepleri muhtemelen daha önce birçok yazımda da paylaştım fakat yine paylaşacağım. Bunu gerçekten bilerek yapıyorum. Çünkü bir işin neden ve nasıl başarısız olabileceğini her zaman başucumuzda tutmamız gerektiğini savunuyorum. Birçok kişi için bu başarısızlık sebepleri bir demotivasyon kaynağı ya da stres unsuru gibi algılanabilir. Fakat stres (kaygı, endişe, heyecan, korku vb) ve başarı arasında belli bir noktaya kadar pozitif, o noktadan sonra ise negatif bir korelasyon olduğunu düşünüyorum.

İşte bu sebeple aşağıdaki grafiği tekrar paylaşıyorum. Daha önce birçok yazıda finansal yönetim ile ilgili konulara değinmiştik. (Çok Yakan Startuplar, Girişimciler Dikkat Balon Patlamak Üzere, Ya Elon Musk Sizin De Şirketinizi Satın Almak İsterse). Yani en önemli sebebi bu seride bir kenara bırakarak ikinci sebebe odaklandık: Pazarın ürüne ihtiyacının olmaması!

Bir MVP, hedef kitlenizin çözmeye talip olduğunuz temel problemi üzerinde başarı göstermiş olabilir. Özellikle MVP’nin V’si yazımızda bu başarıyı nasıl tespit edeceğimizi incelemiştik. Fakat ya sonrası?

Bildiğiniz gibi her ürünün pazarda bir yaşam döngüsü vardır. Buna göre;

İlk evrede ürüne ani bir ilgi oluşur ve satışlarda hızlı bir yükseliş meydana gelir. İkinci evrede ise ürün ilk cazibesini yitirir ve ilgi düşmeye başlar. Bu dönemde satışlar önce stabil bir seyir, daha sonra da düşüş trendine girer. Üçüncü evrede ürüne yeni özellikler eklenir ve aslında eklenen yeni özellikler için tekrar bir MVP süreci başlar. Son evrede ise test edilen ürün özelliklerine pazarın atfettiği öneme göre ürün yeni özellikleriyle tekrar pazara sürülür ve döngü tekrar birinci evreye geçmiş olur.

Ürünün bu evrelerin hangisinde bulunduğunu tespit edebilmek için ise metriklerle sürekli olarak izlenmesi gerekir.

Böylece alt başlıkta belirttiğimiz şekilde, konseptin tamam olması ürünün başarısını kesin olarak ispatlamaz.

Mor İnek Olmaya Devam

Seth Godin’in ünlü kitabı Mor İnek, sadece ürün geliştirme ve inovasyon süreçlerini ele almaz. Pazarda farklılaşma sürecinin başlangıçta nasıl ele alınması gerektiğinin önemi kadar bu farklılığın nasıl korunacağı da elzemdir. Godin kitabında yenilik için risk almaktan kaçınmanın, risk almaktan daha kötü bir strateji olduğunu savunur. Çünkü modern pazarlar sıkıcı ve basit ürünler için çok acımasızdır. Bu yüzden MVP sürecinizin başındaki amacınızı hiçbir zaman unutmamanız gerekiyor: Müşteriyi dinlemek ve ürünü test etmek.

MVP’nin minimum geçerli özellikleri pazar için temel problemlerini çözme konusunda ehil kabul edilmiş olsa da, kontrolü bıraktığınız an pazar bu ehliyeti ürününüzün elinden alır. Bu yüzden daha önce ürün pazar uyumu ve yapılacak işler teorisi ile ilgili yazmış olduğum yazılara tekrar göz atmanızı öneririm. Zira bu iki yazıda da ürün ile müşteri arasındaki ilişkinin sürekli ya da aralıklı olarak nasıl ölçülebileceği ile ilgili çeşitli yöntemlerden bahsetmiştik.

Özellikle yapılacak işler kanvası ve müşteri keşif sürecinin MVP’nin P’sinde çok önemli yer tuttuğunu düşünüyorum. Sonrasında ise NPS, Sean Ellis ve LTV/CAC gibi metriklerle pazarın nabzını tutmaya devam etmek ürün yaşam döngüsünde kaybolmamak için çok önemli.

Sonuç

Nihayet MVP konusunu üç yazıda da olsa ele almayı başardım diye düşünüyorum. Özetlemek gerekirse MVP;

• M: Minimum zaman, emek ve para ile ürün özelliklerinin önceliklendirilmesi,
• V: Önceliklendirilen ürün özelliklerinin müşteri tarafında geçerliliğinin, şirket tarafında ise sürdürülebilirliğinin test edilmesi,
• P: Geçerliliği tespit edilen minimum özellikli ürüne doğru zamanlama ve yine M ve V maddelerini çalıştırarak yeni özellikler eklenmesidir.

MVP bir süreçtir ve bana göre işletme yaşamı boyunca defalarca işletilir.

Bazı istisnai durumlarda MVP ile ilgili kabuller çalışmayabilir. Bu istisnai durumların başında kızıl okyanus rekabeti gelmektedir. Yani pazara sunmayı planladığınız ürün, Eugene Schwartz‘un pazarın 5 farkındalık düzeyinden (Tam farkındalık, ürün farkındalığı, çözüm farkındalığı, problem farkındalığı ve sıfır farkındalık) ilk üç basamağından biri ise, bu noktada müşteri tüm ürün ve çözüm alternatiflerine hakim olduğundan dolayı, pazara girmeye çalışan şirket için MVP, pazardaki en iyi çözüm seviyesinin altında olmamalıdır. Bu durum pazarlama bütçesi, yığın üretim, stok, hızlı teslimat gibi maliyetleri beraberinde getirdiğinden bir dezavantaj oluştururken pazarın ürün ve çözüm ile ilgili çok fazla bilgiye ihtiyaç duymaması, genel itibariyle yeniliğe ilgi göstermemesi ve bu sebeple arge maliyetlerinin göreceli olarak daha düşük olması gibi avantajları da beraberinde getirir.

Hangisi doğru yol derseniz, ben de dahil birçok girişimci buna “bilmiyorum” cevabını verecektir. Zira iş modeli, pazarın yapısı, sermaye gibi etkenler bu noktada çok önemli rol oynamaktadır.

Umarım MVP konusunda faydalı bir seri olmuştur.

Sevgiler

Engin Alemdar