Oruç, Sağlık ve Diyet

Oruç; dini, ahlaki ve kültürel renkleri barındıran bir ibadettir. Müslümanlar için farz kılınmıştır. Giderek bireyin ve ailelerin yalnızlaştığı modern dünya da bir Müslüman birey için büyük sevaplarının yanında toplum için sosyal ve kültürel bir şifa niteliğindedir.

Kad Efleha Men Zekkaha

Kur’anı Kerim Şems Suresi 9.Ayet “Kad efleha men zekkaha.” buyurulmuştur.

(Kad : elbette, Efleha: kazanmıştır , Men:kimse, Zekkaha: nefsini yücelten)

Bu ayet, beni çok etkiler çünkü şu an dünyada başımıza gelen tüm felaketler insanın nefsini kontrol edememesinin ürünüdür. İnsanın giderek bencilleştiği ve tüketimin aşırılaştığı günümüzde, bu hatırlama ve irade imtihanını, kişisel olarak çok değerli buluyorum.

Orucun sosyal ve bedensel yararlarından bu ay içinde çokça bahsedilecektir. Bir hekim olarak, sadece oruç tutan bir kişinin sağlığı açısından dikkat etmesi gereken hususları vurgulamak istiyorum. Aynı zamanda ibadetin kilo almadan sağlıklı şekilde tamamlanabilmesi için öneri ve örnek beslenme şeması sunacağım.

Unutmayın insan vücudunu oruç sırasında bekleyen üç tehlike vardır.

Aşırı su kaybı

Aşırı su kaybı, tansiyon düşmesi olarak belirti verir. Eğer sırtüstü uzanınca geçmiyorsa aşırı halsizlik ve baş dönmesi devam ediyorsa mutlaka oruç bozulmalı ve su içilmelidir.

Kan şekeri düşmesi

Bu durumda soğuk terleme ve sonrasında bilinç bulanıklığından bilinç kaybına kadar uzanan durumlar eşlik edebilir. Bu durumda da ağzımıza kesme şeker alarak ya da meyve suyu içerek orucu sonlandırmalıyız. Çünkü derin hipoglisemi beyin hasarı yapabilen ve tekrarlayabilen acil bir tıbbi durumdur.

Güneş çarpması

Bu ramazan her ne kadar bahara denk gelmiş olsa da risk vardır. İnsan vücudu susuz kaldığı için güneş̧ çarpmasına daha açık hale geldiğinden güneşin dik geldiği zamanları serin yerde geçirmek , iftar-sahur arası bol su içmek ve güneş̧ altında aşırı hareketten kaçınmak en doğrusu olacaktır.

Unutulmamalıdır ki; “oruç̧ bir zayıflama yöntemi değildir” ibadettir.

Oruç̧ tutmak sağlıklı insanlar içindir. Kilo vermek için oruç̧ tutanların kilo veremedikleri bilinmektedir. Hareket azlığı, metabolizma hızının yavaşlaması kilo vermeyi zorlaştırmaktadır.

Sağlıklı Bir İnsan İçin Örnek Bir Menü:

İftar:

2-3 zeytin ,1 bardak su,1 hurma,1 meyve ve çorba

Zeytin günlük eksik tuz ihtiyacını, meyve de şeker ihtiyacını hemen kapatacağı için derin acıkmanız ve aşırı yeme dürtünüz azalacaktır. Açlık merkezi 20 dk açık kalır unutmayın.

Sonra 10 dakika ara verin. Orucunuzu açtıktan sonra akşam namazı için ara vermek sağlıklı bir seçenektir.

1 porsiyon yemek (haftanın 5 günü 100-150 gr kırmızı et olsun içinde)
yanında mutlaka zeytinyağlı bol yeşillikli ve bol limonlu salata
1 kase yoğurt ya da yatarken 1 bardak süt

1 Minik Kase Turşu

2 Saat Sonra

1 adet meyve

Sahur

Sahur çok değerlidir. Sahursuz oruç tutmanız sağlık risklerini artıracaktır. Sahurda tam tahıl ve tohumlu gıda içeren baklagil ya da patates, karnabahar, kereviz, enginar gibi nişastalı yemekleri tercih edebilirsiniz. Bunlar kompleks karbonhidratlar olup, sizi gün boyu tok tutarlar. Bol su ya da az tuzlu ayran için. Çok çay içmemeye çalışın. (İdrar söktürücü olduğu için sizi gereksiz susuz bırakır.)

1 Dilim peynir
1 Yumurta
1 adet meyve

1 kase yoğurt
1 kase çorba
1 Porsiyon yemek
1 ince dilim tam buğday ekmeği

Önemli notlar

1. Şerbetli tatlıları sakın tüketmeyin, çok isteğiniz olursa az şekerli süt tatlıları tüketebilirsiniz.

2.Salata çok önemli iftarda kabızlık olmaması için en az 100 gr yeşil lifli gıda almalısınız. İftar sonrası roka, marul ya da salatalığı limon ve zeytinyağı ile soslayıp, ara öğün olarak bile dilediğiniz kadar yiyebilirsiniz.

3.İftardan 1 saat sonra 1 saat mutlaka yürüyüş yapın, 3 litreye kadar su için, ama birden değil aralıklı içerseniz, oruca tahammülünüz artar.

Ramazan ayınızı sağlık ve mutlulukla eda etmenizi dilerim. Ramazan ayı tüm dünyada bolluğa, berekete, barış huzura vesile olsun. Allah kabul etsin ibadetinizi.

Uzm. Dr. Beyhan Işık 02.04.2022